Uli Killer zocht een boot waarmee hij kon zeilen terwijl hij aan een groot restauratieproject werkte. Hij vond een fraai gelijnd houten kottertje in Dartmouth, aan de Zuid-Engelse kust. De boot had recent een drie jaar durende restauratie ondergaan en was naar verluid in uitstekende conditie voor haar leeftijd. De advertentie maakte gewag van ‘een belangrijke boot voor ons maritieme erfgoed’ die samen met haar zusterschepen ‘legendes op zichzelf waren’. Voor Uli was het echter gewoon een mooie boot voor een goede prijs. ‘Ik wist niks over haar geschiedenis, en ik moest een vriend opbellen om te vragen wie Laurent Giles was (ondanks de Frans aandoende naam een puur Britse ontwerper – red.). Toen las ik artikelen in Engelse en Amerikaanse tijdschriften en kwam ik erachter dat het echt een beroemde boot was, en dat er veel van hetzelfde type zijn gebouwd. Dat dit de allereerste was maakte het extra interessant.’
De boot waar Uli zo onbedoeld op gestuit was, was Andrillot, bekend als ‘de originele Vertue’ – de eerste van een klasse die het, 85 jaar na haar lancering, nog steeds goed doet en inmiddels meer dan tweehonderd exemplaren telt. Met meer geluk dan wijsheid had de Duitse Uli een uniek deel maritieme historie ontdekt, dat hij voor een alleszins redelijk prijsje kon kopen. Hij kon zijn geluk niet op.
Niks speciaals
In 1936 gaf Dick Kinnerly, advocaat op Guernsey, de jachtontwerper John Laurent Giles – op dat moment aan het begin van wat een lange en schitterende carrière zou worden – de opdracht voor een jachtje: ‘Ik wist niks van jachtontwerpen, maar wel wat ik wilde: een boot die op een dubbeltje kan draaien en die ik solo kon zeilen,’ vertelde hij mede-Vertue- eigenaar Adrian Morgan zestig jaar later. ‘Ik kon me geen motor veroorloven, dus ik had ‘een hoop wind op hoogte’ nodig, wat betekende dat ze een topzeil moest kunnen voeren.’
Het resultaat was een 25-voets toerjacht met een kenmerkend diepe zeeg, geïnspireerd op de roots van een werkschip, met een uitgekiend, goed hanteerbaar gaffeltuig. De rompvorm was bescheiden in ieder opzicht. Laurent Giles was er zelf al even bescheiden over: ‘Er zat niks speciaals aan het eerste ontwerp; het was gewoon een in de tijd passende interpretatie van de pilot cutter met min of meer dezelfde waterverplaatsing en de overige voorzieningen aangepast aan het kleine formaat.’
Toch zou de geschiedenis uitwijzen dat er wel degelijk iets bijzonders was aan Laurent Giles’ Ontwerp #0015; want hoewel er veel variaties van werden gemaakt in de volgen- de decennia veranderde Giles nooit iets aan de rompvorm. Die zou hetzelfde blijven tot het ontwerp uiteindelijk werd aangepast voor polyesterbouw. En ondanks dat er hon- derden veel grotere en meer spectaculaire ontwerpen van Giles’ tekentafel kwamen, wordt de kleine Vertue vaak beschreven als zijn meest succesvolle ontwerp, en zelfs zijn meesterwerk.