Keer op keer zakt de Groninger boltjalk De Goede Verwachting terug in het riet aan lagerwal. Totdat de 77-jarige schipper Frits oppert om het schip eerst eens rustig naar de hoge wal te bomen. Daar laat hij het zwaard in de modder zakken, de tjalk ligt stil. Zo, nu kan er een puntje zeil worden gezet.
Varen als vroeger, zonder motor, zonder haast; met alleen een vaarboom en de zeilen voeren schippers door smalle vaarten en kanalen. Hun schepen bestaan nog, maar de kennis en ervaring van de schippers die er ooit hun brood mee verdienden moeten wel worden doorgegeven. En alleen door het te doen, blijft het bestaan. Behoud door gebruik dus. Daarom organiseren de Noorderschippers een paar keer per jaar de cursus Varen als Vroeger. Acht deelnemers gaan dan een dag het water op om het ambacht van het varen met een historisch bedrijfsvaartuig te leren, te ervaren en te oefenen.
Eerst koffie
Het eerste cursusweekend van dit jaar is begin mei. De Goede Verwachting ligt in het zonnetje aan de kade in Dokkumer Nieuwe Zijlen. Aan dek is het druk, in de ochtend krijgen de deelnemers uitleg. De ervaren Ton Krom en schipper Frits Veldmeijer vertellen over elk detail van het schip. Eerst nog een kop koffie met z’n allen en dan is het tijd om echt te gaan oefenen. Maar dan komt Frits verontschuldigend de roef uit. Hij heeft royaal proviand ingeslagen voor de cursisten, maar is vergeten om koffie te kopen. Omdat Frits het Varen als Vroeger al sinds 2016 vanaf deze ligplaats doceert, maakt hij regelmatig een praatje met de bewoners rond de haven. Dat komt nu goed van pas. Na vijf minuten staat de schipper alweer op de kade met genoeg geleende koffie voor twee dagen.
Opgeborgen zeil
Voordat er wordt losgegooid vertelt Ton Krom hoe vroeger het zeil werd ‘opgeborgen’ tijdens het bomen. ‘Dat zeil wil je liever niet aan dek hebben liggen. Met de luiken vrij heb je meer ruimte om terug te lopen met de vaarbomen. Dus doen we het grootzeil omhoog.’ Ton hijst de piek en de klauw een flink eind omhoog. ‘Met de katval kan ook het zeil omhoog.’
