Actie! Neem of geef een proefabonnement 27,95

Actie!
Neem of geef een proefabonnement voor 27,95

Spiegelgevecht

Een 17de-eeuws feest voor tsaar peter

Dit artikel is gepubliceerd in

Volgend jaar is het weer zover, dan barst Sail los in Amsterdam. Toch is dat een tamme vertoning vergeleken met het evenement dat 327 jaar geleden op het IJ plaatsvond. Jachten van de VOC en de WIC en talloze boeiers uit de hele regio kwamen samen om een zeeslag na te bootsen. Dat alles ter ere van de Russische Tsaar Peter de Grote. (beeld: Coll Amsterdam Museum)

De geschiedenis is grillig. Tegenwoordig hebben we te maken met een despoot die Rusland isoleert van het westen, maar eind zeventiende eeuw was de machtigste man uit dat land juist uit op toenadering met Europa. Tsaar Peter de Grote (1672- 1725) had een mateloze nieuwsgierigheid naar West-Europa en hij had belangstelling voor allerlei ontwikkelingen op wetenschappelijk gebied, maar vooral in de scheepsbouw was hij geïnteresseerd.

Van Hollandse scheepsbouwers en schippers in Archangelsk had hij begrepen dat het centrum van de Hollandse scheepsbouw aan de Zaan te vinden was. Met een grote diplomatieke delegatie trok hij naar Holland om er vooral de geheimen van de scheepsbouw te leren, want hij wilde een eigen vloot opbouwen. Zijn doel was om de strijd aan te gaan met Zweden en Turkije die hem de toegang tot de Oostzee en de Zwarte Zee moeilijk maakten. Opmerkelijk is dat hij zelf incognito onderdeel van het gezelschap uitmaakte dat geleid werd door twee hoge Russische edelen.

Plek op VOC-werf
Aangekomen in Zaandam werd hij hartelijk ontvangen door enkele Zaankanters die hij in Rusland had ontmoet, maar met zijn uitzonderlijke lengte van meer dan twee meter viel hij veel te veel op en zijn wens om incognito te blijven bleek onmogelijk. Overal waar hij kwam verzamelden nieuwsgierigen zich om hem heen. Hij vluchtte daarom naar Amsterdam. Daar bezorgde Nicolaes Witsen, burgemeester en bestuurder bij de VOC, de tsaar een plek op de VOC-werf. Achter de hoge muren van de scheepswerf kon ‘Pieterbaas’, zoals hij genoemd wilde worden, zich ongestoord aan de scheepsbouw wijden. Hij sliep op de werf, werkte als een gewone arbeider en leerde zo het vak van scheepstimmerman. Speciaal voor hem werd er een fregat op stapel gezet, een klein en snel schip van 30 meter lang, dat in een korte tijd gebouwd kon worden. Het fregat werd eerst in onderdelen als een soort bouwpakket gemaakt en vervolgens binnen enkele weken in elkaar gezet. Hij noemde het Petrus en Paulus.

Benieuwd naar de rest van het verhaal?

Spiegel der Zeilvaart 08/2024

Spiegel der Zeilvaart 08/2024

Bestel en lees verder ›

© Spiegel der Zeilvaart 2021 | Privacybeleid | Voorwaarden | KVK: 56569599 | BTW: NL001796638837 | Bank: NL54RABO 0326 3406 45

Ontwerp en onderhoud door MKB Watersport