In het nog niet zo heel verre verleden was het de primaire taak van de scheepskat de ratten en muizen te vangen die een ernstige bedreiging waren voor de scheepslading. Ook de scheepsconstructie en het touwwerk kon schade lijden. Door het sterke aangeboren jachtinstinct en de behendigheid is de kat de ideale bestrijder van ongedierte. Toch bleek het vaak een ongelijke strijd. Door het tempo van voortplanting van het ongedierte was het voor een scheepskat moeilijk de knaagdierpopulatie in bedwang te houden op een groter schip. Maar een schip zonder katten was al gauw vergeven van de ratten, zo klaagde een achttiende-eeuwse reiziger. Daarnaast is de scheepskat ideaal gezelschap en geliefd bij bemanningsleden en passagiers. Op lange zeereizen steken eenzaamheid en verlangen naar huis de kop op en een aanhankelijke kat die je kopjes komt geven kan dan enig soelaas bieden. Ook grote, sterke kerels lieten zich graag fotograferen met hun grote vriend(in), de scheepskat.
Bijgeloof
Bijgeloof, je kunt er niet omheen bij (zwarte) katten. Vanaf het begin van de jaartelling werd de kat gezien als de metgezel van het kwaad en boze machten. Maar er werd verschillend tegen- aan gekeken. Een zwarte kat werd vaak verdacht van het brengen van ongeluk, terwijl anderen de zwarte kat aan boord juist weer zagen als een geluk brengende mascotte. Een voorbeeld van dat bijgeloof komt voor in het verhaal ‘De Scheepskat’ door L.A. Cunningham in de Katho- lieke Illustratie uit 1935. De brik Cantyre van kapitein Abe Barker heeft daarin langdurig te kampen met tegenwind en windstilte. ‘Alsof er een booze geest over het schip heerscht’. Dan ontdekt Barker een zwarte kat aan boord: de oorzaak van alle tegenslag! De bemanning wordt bijeen geroe- pen, wie heeft dat beest aan boord gebracht!? De kat verraadt zijn eigenaar door spinnend met kop en rug langs de benen van matroos Whip- ple te strijken. De kapitein geeft opdracht de kat te verzuipen. Kapitein Barker wrijft zich in de handen, want nu is de tegenslag overwonnen. Vervolgens belanden ze in een orkaan en hangen alle zeilen aan flarden langs de masten. Maar de kat krijgt alsnog de schuld van alle ellende. ..
