Sommige verhalen kun je op meerdere manieren beginnen. Dit verhaal over de Jager 37R Willem Ruys zou je bijvoorbeeld kunnen starten met een belangrijk stuk scheepshistorie. Er bestond immers ooit een oceaanstomer met dezelfde naam die op de Scheldewerf in Vlissingen in 1938 op stapel werd gezet en pas in 1946 het water in gleed. Dat schip kreeg toen de naam van de directeur annex verzetsheld van de Rotterdamsche Lloyd; inderdaad (verre) familie van de bouwer van de Jager 37R. Je kan dit artikel ook beginnen met het verbaasde gezicht van Emile Ruys, de werfbaas die tijdens de Hiswa te Water nogal overdonderd was door de vele geïnteresseerden in zijn nieuwste project. Of je kunt beschrijven hoe ongelooflijk hard Emile en zijn medewerkers gebuffeld hebben om het jacht op tijd af te krijgen voor de bootshow. Maar ik begin dit verhaal liever met het eindresultaat. En dat ligt in Andijk klaar voor een proefvaart.
Spierballen
Het is oostenwind en het waait stevig. Dat betekent lagerwal, maar gelukkig met niet al teveel golven. In de betrekkelijke luwte van de marina trekken we het grootzeil omhoog. De hightech zeilen komen van Hyde Sails. Dat is deels een praktische keuze, want in de verenigingshaven van wsz “De Kreupel” waar Emile Ruys al jaren kind aan huis is, is zeilmaker Henjo Ruiter, die Hyde vertegenwoordigt, zijn buurman. We zetten het onderlijk van het grootzeil goed door en hijsen het zeil vanuit de kuip. Daar heb je spierballen voor nodig en ik kan me zo voorstellen dat je die lier voor het grootval liever elektrisch laat uitvoeren.
Reven
De fok – model high aspect – staat op een roller, dus die staat binnen tien tellen. Ik val wat af tot de tell tales correct staan (de buitenste gestrekt, die aan de binnenkant een fractie omhoog wijzend) en… poef, daar sprinten we weg. Dankzij de helmstokverlenger kun je zittend op de kuiprand aan precisiesturen doen. Onwillekeurig merk ik op hoe goed de boot gestyled is: de joy stick is oranje gekleurd, wat goed aansluit bij de mintgroene kussens met oranje piping en het lichte kunststof Eco-Deck. Omdat we nogal hellen gooien we die losse kussens maar snel naar binnen en omdat ik vermoed dat we niet onze optimale snelheid halen, overleggen we of we niet beter een eerste rif in het grootzeil kunnen trekken. Dankzij het snelreefsysteem hoeft Emile maar een lijn aan te trekken en dan kunnen we alweer verder. Onze actie verbetert het vaargedrag aanzienlijk. De Jager 37R helt minder, wordt niet meer zo in het water gedrukt en hoog aan de wind is de snelheid ook nog een fractie hoger, rond de 6,5 knoop.
Modificatie
Wanneer je met iemand op een boot stapt merk je meteen of die al z’n hele leven zeilt. Je hebt aan een half woord genoeg en dat is ook met Emile Ruys het geval. Zijn zeilcarrière verliep zoals bij meer zeilers via open boten richting een houten Waarschip 660, af en toe “hinderlijk onderbroken” door werk, zoals het opzetten van zijn werf in Broek op Langedijk in 2019 (zie SdZ 2019.4). Toen prijkte er nog ‘Ruys Scheepstimmerwerken’ op de gevel, Emile deed veel voor het museum De Broekerveiling. Inmiddels is het Ruys Jachtbouw geworden, met een aantal medewerkers die bijvoorbeeld naar een origineel model uit het museum Langedijker akkerschuitjes bouwen. Maar ook de Roem, een grote open motorboot met een knipoog naar de schuiten van Langedijk.
De Jager 37R is next level. We varen met het demoschip, maar om eerlijk te zijn is dit ook de boot die de werfbaas voor zichzelf bouwde en waarin hij dus zonder terughoudendheid zijn hele kunnen kon stoppen.
