In mijn ervaring als lierenmaker is het opvallend dat men vaak veel geld uitgeeft aan het onderhouden of zelfs vernieuwen van zeilen, dat de motor altijd keurig zijn jaarlijkse onderhoudsbeurt krijgt, terwijl gedurende het seizoen ook regelmatig oliepeil en filters worden nagekeken, maar dat de lieren aan boord als iets vanzelfsprekends worden beschouwd. Die draaien altijd wel en zullen vast wel in orde zijn. Vanwege mijn professie, naast het schrijverschap voor de Spiegel, concentreer ik mij natuurlijk wat meer op dit onderdeel van een jacht dan de gemiddelde zeiler en kijk ik er misschien iets te veel als een liefhebber naar. Maar ik heb in de laatste 35 jaar behoorlijk wat horrorverhalen mogen aanhoren, bijvoorbeeld over lieren die op een kritiek moment aan lagerwal met toenemende wind gewoon vastliepen of zelfs afbraken. Gelukkig brengt de goed onderhouden motor in zo’n geval meestal uitkomst. Maar dit zijn ervaringen die makkelijk te voorkomen zijn met een beetje tijd, vet en schoonmaakdoekjes!
Nogal stroef
Ons redactieschip is een goed voorbeeld om het een en ander duidelijk te maken. Na de aanschaf en de nodige zeiltochten bleek dat er toch wel wat achterstallig (lier)onderhoud viel goed te maken. Die eerste zeiltochten verliepen plezierig maar na een plotselinge lekkage in het vlak werd besloten het schip in Friesland op de kant te zetten om de boot grondig te kunnen aanpakken. Tijdens dat proces werd ik gevraagd om ook eens naar de lieren te kijken, want die draaiden wat stroef waardoor het aanhalen van de zeilen moeizaam verliep. Als ik gevraagd word om de lieren op een klassiek schip (de redactiehoogaars dateert van 1948) te bekijken en te keuren kom ik vaak in een spagaat. Zijn ze nog wel bruikbaar? Is het de moeite waard om ze te restaureren? Kunnen ze niet beter maar meteen mooie nieuwe bestellen? Persoonlijk ben ik een groot voorstander van het behouden van klassiekers in de vorm en stijl waarin ze zijn gebouwd, dus met de oorspronkelijke, tijdscorrecte uitrusting en dito restauraties. Daarom maak ik verschillende typen lieren die passen in de tijd waarin het betreffende schip is gebouwd. Voor een scherp jacht van Fife uit 1908 zal ik een heel andere lier tekenen dan bijvoorbeeld voor een S&S-ontwerp uit 1965.
