Geef of neem een proefabonnement

50 Jaar Klipperrace

'Ik moest die race een keer winnen'

Dit artikel is gepubliceerd in
‘De Klipperrace bestaat 50 jaar. Tijd voor een terugblik op de race die iedere beroepszeilschipper wel een keer zou willen winnen. Hajo Olij was er als fotograaf de meeste keren bij. Hij dook in zijn archief om foto's van de oude winnaars op te duiken en maakte natuurlijk weer het verslag van de laatste editie.

De zee gaande clipperships van de negentiende eeuw, zoals de Cutty Sark, waren beroemd om hun snelle reizen. Na 1880 werd er steeds meer in ijzer gebouwd. Dankzij dit materiaal kon je een prachtige uitwaaierende kop en kont kloppen en klinken. Op zee waren de clippers diepstekende schepen, maar in de binnenvaart van de Lage Landen kon je daar niet veel mee. De droogvallende platen en ondiepten hier vereisen een plat vlak en ronde kimmen. Maar de scheepsbouwers gingen ermee aan de slag en kwamen met prachtige schepen op de proppen. Snelle, ranke eenmasters en langgerekte tweemasters voor de rivieren.

Later werden het zeer gewilde schepen voor de chartervaart die in opkomst was. De serieuzere schippers waren zo onder de indruk van deze klippers (inderdaad met een k, zodat meteen duidelijk is dat het hier om een Nederlands scheepstype gaat) dat ze de geschiedenis gingen uitpluizen. Ook brachten zij hun schip liefst in de oude staat terug.

Ook in Enkhuizen ontdekten ze dat klippers geweldige zeilschepen waren. Pioniers als Evert Verkerk, Cees Velthuys, Jan Bakker en Jan Schoen begonnen de oude exemplaren weer op te knappen en op te tuigen. Om de kosten te dekken, verhuurden ze hun schip aan gasten voor zeiltochten op het IJsselmeer en Wad. In café “Het Ankertje” bij de Drommedaris volgden verhitte discussies. Wie had het snelste schip? Dat werd hier toch wel heel belangrijk gevonden.

Eerste winnaar
En zo ontstond in 1975 de allereerste Klipperrace, met slechts vijf deelnemers. Maar het sloeg aan, want in 1979 verschenen er al negentien klippers aan de start! Jan Schoen won met de Zwarte Valk de eerste Klipperrace. Een oude klipperaak, in 1889 bij Kalkman in Capelle aan den IJssel gebouwd, met onder water een gepiekt Waspikker kontje. Een zwaar, stijf schip met soepele waterlijnen. Ze had zelfs nog tot 1956 doorgezeild op de Maas. Het jaar erop won de Kaat Mossel van Jan Bakker. Hij tuigde het schip eerst als driemaster, leuk voor de gasten, maar kwam daar snel op terug. Hij koos vervolgens voor twee hoge masten met een wishbone tuig en haalde 25 ton ballast uit het schip. Dat pakte beter uit: direct twee jaar achter elkaar winnaar van de Klipperrace!

Bemanningslid Trudy vertelde: ‘We stapten met een groepje vrienden uit Enkhuizen aan boord. We sliepen met zijn allen in het ruim op de buikdenning en we hadden reuze lol. Iedereen nam een of twee zeilen van zijn eigen schip mee en in de ruime rakken ging zoveel mogelijk zeil de mast in. Een bonte, kleurrijke boel. Bijna allemaal kwamen we later in de chartervaart terecht.’

Benieuwd naar de rest van het verhaal?

Spiegel der Zeilvaart 09/2025

Spiegel der Zeilvaart 9/2025

Bestel en lees verder ›