Actie! Neem of geef een proefabonnement 27,95

Actie!
Neem of geef een proefabonnement voor 27,95

Stormvogel

De racemachine van Bruynzeel is terug

Dit artikel is gepubliceerd in

Cees Bruynzeel was een vooruitstrevend denker, zeker als het ging om zijn favoriete sport: zeezeilen. In een tijd van zware langkielers zorgde zijn Stormvogel voor een revolutie. Na zestig jaar en een uitgebreide restauratie verscheen dit raspaard afgelopen zomer weer aan de startlijn van de Fastnet Race. (Foto: Rolex Fastnet Race/Kurt Arrigo)

Windvlagen van meer dan 30 knopen teisterden de 330 jachten die zich begin augustus bij de startlijn verzamelden om de Rolex Fastnet Race te gaan zeilen. De gebruikelijke hightech racers lagen klaar, afkomstig uit de moderne regatta wereld, maar ook een verrassende hoeveelheid oudere boten, zoals de yawl Amokura uit 1939, het oudste jacht in de vloot. Daarnaast was er een groepje vintage S&S racers en zelfs de Pen Duick VI, het oude raspaard van Eric Tabarly, die nu geschipperd wordt door zijn dochter Marie.
En dan was er ook nog Stormvogel. Zestig jaar nadat het jacht line honours veroverde in de Fastnet van 1961 was het er na een lange afwezigheid weer bij. Het schip zag er even formidabel uit als in z’n jonge jaren. Iets aan die ingetogen zeeg, die afgekapte achtersteven en dat imposante tuig maakt meteen duidelijk dat dit het serieuzere werk is. Stormvogel is misschien niet de meest elegante boot, maar indrukwekkend is zij beslist wel. Komt bij dat Van de Stadts ontwerp bepaald revolutionair was toen Stormvogel in 1961 te water ging. Het was de eerste grote (Maxi) lichtgewicht oceaan racer en vele jaren een van de snelste boten ter wereld, in staat om snelheden te halen van 18 knopen.
De Fastnet van dit jaar markeerde de terugkeer van Stormvogel in West-Europees water na dertig jaar afwezigheid, inclusief een restauratieperiode van maar liefst zes jaar. De uitdaging werd met enthousiasme aangegaan en het leek wel of Stormvogel genoot van het zwaar weer zeilen. Het jacht dat het aangezicht van het moderne oceaanzeilen veranderde eindigde in ieder geval voorin het veld met achter zich veel jongere rivalen.

Van Valk naar Zeeslang
In 1937 had hechthoutfabrikant Cees Bruynzeel al eens de Fastnet gewonnen met zijn door Sparkman & Stephens ontworpen Zeearend. Die 16,6 m lange yawl was een klassiek S&S ontwerp, met lange kiel, lepelboeg en een elegant achterschip. S&S borduurde met de Zeearend verder op het beproefde concept van Fastnet winnaars (Dorade en Stormy Weather). Traditionele langkielers bleven de grote oceaanraces domineren tot begin jaren zestig – zelfs de lichtgewicht Myth of Malham (Fastnet winnaar van 1945 en 1947) was in essentie nog steeds een langkieler, al was de voorzijde van de kiel veel geprononceerder “weggesneden”.
Maar Bruynzeel had andere ideeën over de richting waarin oceaanracers zich zouden moeten ontwikkelen. Het succes van de Valk inspireerde hem de lijnen van die succesvolle open eenheidsklasse te vertalen naar een zeegaand jacht, de Zeevalk. Revolutionair hieraan was de combinatie van een vinkiel met een roer dat niet aan de kiel was opgehangen. Het leverde het – waarschijnlijk – eerste planerende oceaanjacht op en de Zeevalk won dan ook de Fastnet van 1952 in haar eigen klasse.
Bruynzeel was terug in Engeland in 1956, dit keer met de Zeeslang, een slanke, lichtgewicht cruiser/racer van 9 m, die 12 knopen aantikte tijdens proefvaarten. Eenmaal overtuigd van de superioriteit van lichtgewicht wedstrijdschepen besloot Bruynzeel in 1959 nog een stap verder te gaan en de grootste boot te bouwen die toen toegestaan was voor oceaanraces (70 voet, de ‘maxi’), vervaardigd van lichtgewicht materialen. Normaal gesproken zou zijn huisontwerper Ricus van de Stadt hem terwille zijn geweest, maar het bureau was te druk om de opdracht aan te kunnen nemen. Bruynzeel benaderde vervolgens Olin Stephens maar die keek wel uit zijn reputatie op het spel te zetten voor zo’n bizar project. (Sterker nog, het zou nog zes jaar duren voordat S&S een oceaanjacht ontwierp met een gescheiden kiel-roer configuratie.)

Benieuwd naar de rest van het verhaal?

Spiegel der Zeilvaart 08/2021

spiegel der zeilvaart 08/2021

Bestel en lees verder ›

© Spiegel der Zeilvaart 2021 | Privacybeleid | Voorwaarden | KVK: 56569599 | BTW: NL001796638837 | Bank: NL54RABO 0326 3406 45

Ontwerp en onderhoud door MKB Watersport