Stichting de Staverse Jol is officieel in 2012 opgericht met als doel kleine houten vissersschepen, met de nadruk op Staverse jollen, te bewaren en ze te gebruiken waarvoor ze zijn gebouwd. Zo wordt ieder jaar een aantal keren met traditionele, zeilende vissersschepen op duurzame wijze gevist op het IJsselmeer, zoals dat vroeger op de Zuiderzee ook gedaan werd. Naast vissen, varen de jollen een aantal keren per jaar wedstrijden, om ook de zeilvaardigheid in deze schepen op peil te houden. De stichting wil met name jongeren betrekken bij het vissen en varen op hand- en windkracht. Daarvoor zijn handzame scheepjes nodig en juist de Staverse jollen van een meter of zes voldoen daaraan. Dit zijn de kleinste volwaardige vissersschepen van weleer.
Twee eigen schepen
‘Mijn vader had de ST48,’ zo begint secretaris van de stichting Piety Bouma. ‘Ruim tien jaar geleden moest dit scheepje gerestaureerd worden en dat is prijzig. Er is toen een stichting opgericht die eigenaar werd van de ST48, Stichting de Staverse Jol. Een paar jaar later kreeg de stichting een tweede jol, de HL90. Die is nu aan restauratie toe en daar wordt dit najaar mee begonnen.’
De stichting vindt dat de laatste originele vissersschepen uit de tijd van de zeilende visserij op de Zuiderzee behoren tot het cultureel erfgoed. Het is jammer als dit soort schepen, vaak met een monumentale status, op het droge worden gezet en de nadagen van hun bestaan zouden slijten in een museum. Ook dit cultureel erfgoed vraagt om belangenbehartiging. Het moet levend blijven door er in deze tijd zinvolle activiteiten mee en omheen te organiseren waardoor er ook voor deze monumenten een toekomst is. ‘We willen dat deze schepen blijven varen,’ zegt Piety, ‘het liefst met veel jeugdigen aan boord. Wanneer zij zich verbonden voelen met deze jollen, dan is de kans op voortbestaan het grootst.’
Jonge Vissers onder Zeil
De Jonge Vissers onder Zeil is als groep jeugdigen verbonden aan Stichting de Staverse jol. ‘We zijn blij dat we ieder seizoen weer een groep jongeren enthousiast weten te krijgen voor traditioneel zeilen, vissen en het onderhouden van de houten jollen,’ gaat Piety verder. ‘De jongeren helpen met alles mee: repareren van netten, vis fileren, smeden van beslag, vlechten van manden, zeilen naaien, boten onderhouden en geld binnenhalen voor het behoud van de twee jollen. Meerdere keren in het seizoen organiseren we wedstrijden en aan de Workumer visserijweek in de herfstvakantie doen de Jonge Vissers onder Zeil ook mee. We ontdekken samen met de Jonge Vissers nog steeds meer over de historie van de jollen en dat leggen we ook vast.’Ook het feestweekend waarin het 10-jarig bestaan van de stichting werd gevierd, hoort daarbij. ‘Het doel was om het grote publiek te laten zien wat we doen en hoe mooi de jollen zijn. Tien scheepjes lagen te pronk in de Klamearehaven midden in Workum. Het weer was prachtig en dat was aanleiding voor velen een kijkje te komen nemen en zich de geschiedenis te laten vertellen. Op zondag voeren we met de hele vloot naar de Blazerhaven, vlakbij de sluis en scheepswerf “De Hoop”.
